Giống như nhiều thực vật khác, có thể nhân giống mai bằng cách giâm cành, chiết, tháp hoặc ghép. Một chồi non, một mắt ngủ, khi tháp vào cây cộng họ có thể sống và trở thành cây mới, cho hoa trái cộng đặc tính với cây mẹ và có thể cho cây con khác.
Trước đây khoảng gần một trăm năm, nghệ thuật chiết, ghép và giâm cành cây kiểng nói riêng và cây ăn trái nói chung còn quá lạ lẫm đối với nghệ nhân thời ấy. Do vậy nên, ngày xưa ông bà mình chỉ biết nhân giống mai bằng cách mà ngày nay chúng ta cho là thường ngày nhất, đấy là trồng bằng hạt.
Ưu điểm: Cây con giữ được trọn vẹn những đặc tính của cây mẹ, nhưng không thể phân phối đại trà với số lượng lớn.
1. Kiểu dáng vườn ươm
1.1. Vị trí vườn ươm
Vị trí vườn ươm không bị ngập úng, đây là điều tối quan trọng lúc làm vườn ươm. Nền của vườn ươm bao giờ cũng phải cao hơn khu vực xung quanh để giảm thiểu nước đọng lại làm thối cành giâm hoặc cành chiết,…
1.2. Độ thông thoáng
Chọn vị trí vườn ươm ở những nơi có gió nhẹ, để không khí không bị “tù”. Những chỗ ít thông thoáng, cành giâm và chiết thường bị nấm, vi khuẩn gây bệnh. Những chỗ có gió quá mạnh sẽ làm độ ẩm ko khí trong vườn giảm nhanh, có thể làm cành giâm và chiết bị khô.
Bởi thế, ví như vị trí vườn ươm không đạt đề xuất thì phải chủ động tạo ra những nguyên tố nhu yếu. Ví dụ: nếu như không thông thoáng thì phải dùng tới quạt gió, ví như gió quá mạnh thì phải sử dụng lưới che chắn quanh đó để cản bớt. Thậm chí việc che chắn còn có thể linh động theo tình hình của từng ngày.
1.3. Ánh sáng và giàn che nắng
Do cành giâm bị cắt rời khỏi thân cây mẹ, nên ánh sáng gắt quá (cường độ cao) cành sẽ không sống được. Trái lại thì những chỗ ko có ánh sáng mặt trời rọi vào (nhất là khi sáng sớm) thì cũng không đạt đề nghị (cây sẽ mọc yếu ớt), trừ khi sử dụng đèn khí để tạo ánh sáng.
Nên làm giàn che để “lược” bớt ánh sáng mặt trời rọi vào lúc nắng gắt. Tỷ lệ nắng còn khoảng 30% từ khi khoảng 8 giờ sáng đến khoảng 16 giờ chiều.
giả dụ diện tích nhỏ (khoảng 20 m2) thì mái che có chiều cao khoảng 2,4 m. Tình huống diện tích to thì nâng chiều cao mái che lên (mái che cao giàn sẽ thoáng và ánh sáng sẽ phát tán đều). Theo kinh nghiệm, lúc giàn ươm đã làm xong, chúng ta không nên vội vàng ươm hàng loạt ngay mà phải ươm thử một ít, nhằm kiểm tra xem có đạt đề nghị ko (nhất là trong những ngày nắng gắt).
Cách kiểm tra là thực hiện ươm 5 - 10 chậu, cành giâm cứ để lá số đông. Sau đấy, tưới nước cả vườn ươm như thể đang coi sóc cả vườn ươm. Giả dụ 2 - 3 ngày sau các lá của cành giâm thử chuyển sang màu vàng nhưng ko bị khô thì đạt đề nghị. Còn ngược lại lá bị héo khô là không đạt buộc phải. Tình trạng này, cần phải xem lại lý do nào độ ẩm không khí không đạt yêu cầu.
1.4. Làm luống (liếp) ươm
Luống ươm có chiều dài tùy theo giàn ươm, nhưng chiều rộng tối đa khoảng 1,2 m, nhằm tạo dễ dàng cho bước lúc săn sóc. Về chiều cao của luống, miễn sao đừng bị đọng nước là được. Mặt bằng của từng luống nên phủ bề mặt bằng cát để giữ ẩm (nếu có cỏ mọc cũng dễ nhổ). Lớp cát nên thấp hơn vòng bao chung vòng vèo (viền) để làm chỗ dựa cho bao nylon hoặc chậu không bị đổ.
1.5. Chậu, nguyên liệu trồng mai vàng
Hiện nay, trên thị phần có phổ quát loại nguyên liệu để cất đất trồng (tạm gọi chung là chậu) gồm: Chậu đất nung, chậu nhựa, giỏ tre, túi ni lông, khay nhựa 105 lỗ
Chúng ta dùng loại nào cũng được, nhưng cần chú ý đến các chi tiết sau:
chúng ta không nên dùng loại có kích cỡ quá lớn (sẽ dễ gây úng nước sau này, hao chất trồng và chiếm phổ biến chỗ). Do cành mai không lớn, nên chúng ta chỉ chọn loại có chiều cao tối đa khoảng 10 cm, miệng chậu tối đa cũng cỡ 10 cm.
ví như sử dụng túi nylon (nhựa), chúng ta nên chọn loại có màu đen (vì màu trắng hoặc màu khác có độ trong suốt, sau này rêu xanh phát triển). Túi nylon phải được bấm 8 - 10 lỗ ở phần đáy chậu.
1.6. Giá thể trồng cây mai vàng
Giá thể trồng trong chậu mai vàng ở bến tre ở công đoạn ươm cành phải giữ ẩm tốt (nhưng ko được đọng nước trong một thời gian dài 4 - 5 tháng). Vì thế, Giá thể trồng nên sử dụng một trong các loại sau:
* Tro trấu
Tro trấu là một loại chất trồng rất tích cực, do nó đạt các đề xuất đề cập trên. Nhưng lưu ý tro trấu phải đen (dạng than trấu), càng to càng tốt. Vì bị nát (nhuyễn) quá sẽ làm cho úng nước và phải để hơn một tuần (kể từ khi lấy ra khỏi lò đốt).
ví như lấy ra sử dụng ngay sẽ làm cành giâm chết (kể cả đã tưới nước cho nguội).
Do vỏ trấu mỏng, nên than trấu dễ gãy nát. Như thế nên, khi đổ vào chậu không nên nén quá chặt (nén chặt cũng gây ra úng nước).
Nên hỏi kỹ nguồn tro trấu, vì nếu dùng tro trấu của các lò muối thì mọi việc sẽ thất bại.
* Bột xơ dừa khô
Bột vỏ dừa dùng để ươm cành khá tốt. Nhưng nó có nhiều chất “chát” và có trường hợp bị mặn dễ làm hư cây. Để khắc phục những trắc trở này, chúng ta nên ngâm bột xơ dừa trong nước khoảng 1 - 2 ngày. Sau đó vắt cho ráo nước rồi đổ vào chậu.
Do bột vỏ dừa có khả năng giữ ẩm rất cao. Như vậy nên, lúc đổ bột vỏ dừa vào chậu phải nén tương đối chặt (dễ).
* Cát
Cát vun đắp (loại xây) có hạt lớn vừa phải, sử dụng ươm cành rất tích cực. Vì chúng giữ ẩm nhưng ko gây đọng nước (không nên sử dụng cát vùng có nước mặn).
Với những loại nguyên liệu sử dụng để ươm cành nêu trên, đa số hoàn toàn ko có chút đất và bất cứ thứ phân bón nào cả. Tại sao vậy?
Tại vì cành giâm trong khi này nó không “ăn uống” gì được hết. Nó chỉ cần điểm tựa để lúc rễ mọc ra có chỗ mà bám vào ổn định và cần độ ẩm của không khí để cành không bị teo tóp lại.
Chỉ khi nào cành giâm có rễ và lá thì lúc đấy nó mới hút nước và phân bón. Và tới khi đó chúng ta mới tính chuyện bón phân.
Việc bón phân sẵn vào giai đoạn này không những vô dụng mà còn có thể làm cành giâm bị chết vì các chất hóa học hoặc nấm mốc,…có trong phân bón xâm nhập vào vết cắt.
2. Nhân giống cây mai vàng bằng công nghệ chiết cành
Đối với kỹ thuật nhân giống hữu tính bằng gieo hạt, cây mai con lớn lên sau này sẽ có bộ rễ đẹp, nhưng khi ra hoa sẽ ko được đẹp như cây mẹ. Còn chiết cành thì cây mai chiết ra hoa y như cây mẹ và nhánh chiết cũng được hơi to, nhưng không có bộ rễ đẹp.
giả dụ nhánh chiết mọc sát đất, thì cũng sử dụng dao cắt bỏ một khoanh vỏ rồi kéo nhánh xuống chôn dưới đất và đóng một cây móc để giữ nhánh chặt, cắm thêm một cây nọc giữ phần ngọn đừng cho lay động. Và cứ để im như vậy, tưới ẩm hàng ngày, vài ba tháng sau, xới đất nhẹ xem rễ, nếu rễ mọc mạnh thì cưa cắt đem trồng.
hai.1. Thời điểm chiết cành
thời điểm chiết cành nên chọn vào đầu mùa mưa. Và nên chọn lúc cây mai sắp hết pha động (lúc lá đã xanh đậm nhưng chưa già). Vì khi này còn lột vỏ cành mai được.
Vậy khi lá nó đang còn non (pha động) rất dễ lột, tại sao ko chiết? Tuy dễ lột, nhưng nó cũng dễ liền da (do nhựa xuống nhiều) làm nó khó ra rễ. Mặt khác, phần lá non sẽ ngã sang màu vàng và lúc đem trồng nó rất yếu.
hai.2. Chọn cành
Cũng như chọn cành để giâm, cành chúng ta ý định chiết là những cành ở vị trí trong khoảng ½ cây trở lên và phía có phổ quát ánh sáng.
- Độ lớn: bạn không nên chọn cành chiết quá lớn. Chỉ nên chọn những đoạn cành phía ngoài cùng, nếu có phân nhánh càng tốt. Thường những đoạn cành này to khoảng bằng cỡ chiết đũa ăn cơm (nhưng phải có chí ít khoảng 15 lá còn tốt).
- Độ dài: Độ dài đoạn cành chiết khoảng 20 - 30 cm (hai đến ba tấc). Giả dụ cành dài quá và lá quá phổ thông, sẽ xuống nhựa làm liền da (cành chiết không ra rễ được).
Tâm lý chung là, người ta muốn chiết cành lớn và dài, để khi đem ra trồng trong một thời kì ngắn, sẽ có một cây mai to. Tuy vậy, to thì có lớn nhưng mau to thì không. Vì khi được cắt rời khỏi thân mẹ, bộ rễ ít ỏi kia chưa đủ sức lo cho cái cành “quá khổ” đấy được, làm cây mất sức, và với cây mai lúc đã mất sức, việc nghỉ dưỡng đòi hỏi nhiều thời gian, công sức.
hai.3. Công nghệ chiết cành và coi sóc
1) Khoanh và tách vỏ
Trên đoạn cành vừa nêu, chúng ta chọn vị trí có phân nhánh (chỏng 3), dùng dao bén cắt đứt lớp vỏ chung quanh một vòng phía trên và một vòng phía dưới. Sau ấy, rạch một tuyến đường dọc nằm trong hai điểm trên và tách vỏ ra (không nên để sót lại một tí da “vỏ” nào hết).
Chiều dài từ vết cắt khoanh tròn ở phía trên và phía dưới khoảng 2 - hai,5 lần so với các con phố kính cành tại điểm lột vỏ.
Sau lúc tách vỏ ra, chúng ta nên để khoảng 1 - 2 tiếng (tùy theo tình hình trong ngày). Mục đích để cho lớp nhựa giữa phần gỗ và vỏ khô lại. Sau ấy, có thể sử dụng loại thuốc thúc đẩy ra rễ Viprom bôi vào vết cắt phía trên. Cũng có thể nhúng vật liệu bó bầu chiết rồi bó vào mà ko cần bôi ở trên.
==== > Tìm hiểu nơi bán mai giống nhị ngọc toàn uy tín
2) nguyên liệu bó bầu chiết
vật liệu để bó cành chiết có tương đối phổ quát, trong khoảng đất mùn xốp, xơ dừa khô, rễ lục bình,… bó vào giữ ẩm để rễ sau này có chỗ bám vào là được. Nhưng dễ bước, hiệu quả cao người ta thường dùng một trong 2 loại sau:
+ Rễ lục bình
Rễ lục bình được lấy ở phần cuối (rất mịn). Sau đấy rửa sạch bùn rồi đem phơi thật khô. Lúc đem ra bó vào cành thì nhúng nước cho ướt đều và vắt cho ráo nước rồi mới bó. Nếu như rễ lục bình có dính phèn sắt (màu vàng) thì nên đem ngâm vào nước vôi (khoảng 1kg vôi + 30 lít nước), lắng lấy phần nước trong, thời kì ngâm khoảng 1 - 2 giờ rồi vắt ráo đem phơi khô.
Khối lượng bầu chiết chúng ta không nên quá to. Giả dụ cành chiết có tuyến phố kính khoảng bằng chiếc đũa ăn cơm thì bầu chiết có tuyến phố kính khoảng 5cm và độ dài khoảng 5cm. Từ kích cỡ này, suy ra ví như cành nhỏ hơn thì bầu chiết nhỏ bớt lại và bầu chiết cũng to hơn giả dụ cành lớn hơn.
tại sao phải có một mức chuẩn hơi như vậy? Vì nhỏ quá bầu chiết sẽ không đủ chỗ cho rễ bám và to quá thì có khi nó bị dư độ ẩm làm hư rễ.
+ Xơ dừa khô
Xơ dừa khô được lấy ở phần sắp cuống trái dừa, vì chỗ này xơ sẽ mềm và mịn. Xơ dừa được xé tơi ra và ngâm nước vôi như tình huống ngâm rễ lục bình để tẩy bớt chất chát.
Sau ấy, phơi thật khô và lúc bó vào cành chiết làm giống như rễ lục bình.
Sau khi quấn rễ lục bình hay xơ dừa khô vào cành chiết, chúng ta sử dụng nylon trong suốt quấn lòng vòng bầu chiết và cột kín ở hai đầu. Lưu ý lúc cột đầu phải chặt, làm sao cho bầu chiết không bị xoay lúc cành di chuyển, bao nylon kín giữ ẩm tốt cho bầu. Vì cột lỏng lẻo thì khi bầu chiết xoay sẽ làm hư rễ.
3) Cắt cành chiết và ươm sau lúc ra rễ
- Cắt cành chiết:
Do bầu chiết được bao quanh co bằng nylon trong suốt, nên chúng ta thường xuyên Quan sát, lúc nào thấy rễ đã ngã sang màu hơi vàng là cắt bầu chiết khỏi thân cây mẹ.
Sau khi cắt xong, chúng ta nên cắt bỏ bớt khoảng 1/3 chiều dài của cành chiết để giúp nó cân đối lại mà mọc mạnh. Nếu như phần còn lại có lá quá nhiều thì cũng nên tỉa bỏ bớt vài lá. Vì lá phổ biến sẽ thoát nước đa dạng, khi mà đó bộ rễ còn ít chưa đủ sức cung ứng nước…
chỉ cần khoảng bầu chiết còn ở trên cây, ví như bầu chiết bị khô thì sử dụng ống kim tiêm bơm nước vào để tăng độ ẩm. Vị trí bơm vào ở phía dưới cùng của bầu chiết. Và có một số tình trạng bầu chiết bị liền da ko ra rễ được thì mở bầu ra làm lại từ đầu.
=== > Tham khảo thêm những đặc điểm nhận dạng giống mai siêu bông bình lợi
- Ươm cành chiết:
khi toá bầu, nên ngâm bầu trong nước khoảng 40 phút, cho rễ hút no nước, rồi mới túa bao nylon ra trồng, như thế cây chiết sẽ ko mất sức, sống mạnh hơn.
Chúng ta sử dụng chậu hoặc túi nylon có kích cỡ to hơn chậu giâm cành khoảng 1,5 lần.
Hoặc đem trồng hay giâm vào giỏ tre.
Riêng chất trồng thì trộn 1 phần trấu + 2 phần tro trấu hoặc 1 phần tro trấu + 1 phần bột vỏ dừa khô.
toá dây và lớp nylon ra khỏi bầu chiết và đặt cành chiết vào chậu (chú ý không được vùi gốc sâu khỏi cổ rễ cành chiết).
Cắm một cây nọc cho cứng, cột chặt nhánh mai đừng để lay động cây sẽ chết.
Che nắng hay để vào chỗ râm mát 10 - 15 ngày, chỉ tưới nước vừa đủ ẩm. Khi cây chiết sống mạnh đem trong khoảng từ ra nắng, để cây quang đãng hợp tốt tươi hơn.
Các phần khác như: coi sóc, sang chậu,..giống như giâm cành
Ngoài cách chiết ở trên, chúng ta có thể chiết bằng cách tiếp sau đây mà kết quả cũng tốt.
Cách này, còn gọi là chiết treo.
Chúng ta chọn bất kỳ cành mai nào cũng được, miễn nó có vị trí thuận lợi cho bước là được. Trước khi muốn chiết cành nào thì nên cuốn cho nó tương đối cong ngay điểm chúng ta dự kiến là gốc sau này. Và chúng ta cứ để cho điểm ấy lâu bền khoảng 10 - 15 ngày (khi uốn nên chọn pha động).
==== > Xem thêm: Top 10 vườn mai vàng lớn nhất Bến Tre hiện nay
khi nó đã bền lâu chúng ta dùng dao bén cắt bớt 1/3 hoặc 1/2 tại điểm uốn (phía dưới). Sau đấy để khô vài tiếng đồng hồ rồi ấn vào chậu treo và cột chặt vào. Chỉ cần khoảng treo, chúng ta cứ tưới vào chậu để giữ ẩm liên tiếp. Khoảng hai tháng sau, chúng ta xới nhẹ để xem rễ ra rộng rãi trong chậu chưa. Và ví như đã có rễ phổ thông thì cắt cành chiết rời khỏi cây mẹ. Lưu ý trước lúc cắt nên tỉa bớt cành và lá như cách chiết thường ngày.
